Asasinato de Alexandre I de Serbia

Asasinato de Alexandre I de Serbia

Ilustración do diario francés Le Petit Parisien sobre o asasinato de Alexandre de Serbia e a súa dona.
Contexto do acontecemento
Data	29 de maioxul./ 11 de xuño de 1903greg.
Lugar	Belgrado, Serbia.
Impulsores	Oficiais do Exército serbio e políticos desafectos.
Goberno previo
Gobernante	Alexandre I de Serbia
Forma de goberno	Monarquía autoritaria
Goberno resultante
Gobernante	Pedro I de Serbia
Forma de goberno	Monarquía parlamentaria

O asasinato de Alexandre I de Serbia^[a] tivo lugar o 29 de maio^xul./ 11 de xuño de 1903^greg. no palacio real de Belgrado. No ataque foron asasinados tanto o rei serbio como a súa dona, a raíña Draga Mašin, e o acontecemento foi crucial na historia do país, xa que produciu unha mudanza de dinastía, de modelo político e de orientación en política internacional.

Alexandre ascendeu ao trono do seu país en 1889,^[2] o que non puxo fin aos continuos conflitos entre o seu pai, Milan I de Serbia, e a súa nai, Natalia Obrenović.^[3] A este período de disputas entre os seus pais seguiu a formación dun duunvirato de feito entre Alexandre e seu pai —logo da eliminación da rexencia—, ata a súa toma do poder persoal en 1894.^[3] En 1897 e tras a ruptura entre Alexandre e a súa nai, reforzouse a alianza entre pai e fillo e púxose fin aos intentos de concordia co Partido Radical Popular.^[4] O poder gobernamental quedou nas mans do soberano, cunha prensa censurada e unhas Cortes controladas pola policía do réxime real.^[5]

A comezos de 1900 Alexandre prometeu casar cunha princesa europea ese mesmo ano; a sucesión convertérase daquela nun problema gobernamental.^[6] Con Milan xestionando a súa voda alemá no estranxeiro, o primeiro ministro tamén fóra do país e a pesar da oposición de altos funcionarios e oficiais, Alexandre comunicou ao seu pai os seus plans de voda con Draga Mašin a comezos de xullo.^[7] Milan renunciou ao seu posto como comandante en xefe do Exército en protesta polos plans do seu fillo; os diversos rumores desfavorables á futura raíña —a quen se tachaba de filla dun demente e unha bébeda, de antiga amante de Milan e de estéril— fixeron o anuncio da inminente voda moi impopular.^[8] Logo da voda, a nova soberana comezou a interferir nos asuntos de Goberno e a amosar unha grande influencia no seu marido, que tratou de mellorar a imaxe popular da súa dona.^[9] O rei tentou achegarse aos Radicais, que contaban con firme apoio ruso, pero isto non serviu para acabar coa oposición; carente da habilidade de seu pai para xestionar a política interior, enfrontábase a unha crise política crecente.^[10] A nova aparecida na primavera de 1901 de que Draga simulara un embarazo —cuxo parto era inminente— avivou o rexeitamento popular cara á soberana.^[11] O fracaso de novos intentos de mellorar a reputación da raíña deron paso a outra onda de represión da oposición.^[11]

Incómodo como monarca constitucional, Alexandre tratou de interferir constantemente nos labores gobernamentais.^[12] Os Radicais, desexosos de acaparar o poder logo da súa gran vitoria electoral do verán de 1901, comezaron a afastarse do rei, ao que comezaron a culpar da grave crise económica do país.^[13] No outono forzaron a dimisión do Goberno de coalición cos Progresistas.^[14] Formouse un novo Goberno co xeneral Cincar-Marcović á fronte que incluía militares e Radicais favorables ao rei.^[15] O gabinete tivo que enfrontarse ao rexeitamento da oposición e a unha gran manifestación encabezada polos estudantes que o 23 de marzo^xul./ 5 de abril de 1903^greg. exixiu a implantación dunha Constitución democrática.^[16] Tras a dura represión da marcha, o rei concentrou en si mesmo o poder gobernamental.^[16] Alexandre carecía ademais de firme apoio das potencias rexionais —Austria-Hungría e Rusia—.^[17] Por outra banda, as relacións cos veciños Montenegro e con Bulgaria eran malas, debido á permanente disputa polo control de Macedonia.^[17]

O réxime do rei Alexandre era cada vez máis impopular en todas as clases sociais.^[18] En 1901 organizouse unha conspiración contra o soberano, fundamentalmente de membros do corpo de oficiais;^[19] a prensa da oposición atizaba o descontento dos militares.^[20] A principios de 1903 a situación era de gran tensión e o esmagamento das protestas de marzo e os plans do monarca de purgar o Exército de elementos desafectos aceleraron o plan para eliminalo.^[18]

Temendo un golpe de man do rei contra eles, os confabulados decidiron atacar o palacio real a noite do 27 de maio^xul./ 9 de xuño de 1903^greg..^[21] Ás 2 da mañá, en calma total, o palacio foi rodeado de acordo co plan.^[22] Os atacantes venceron os gardas do interior do palacio e procederon a empregar artillaría e dinamita para asegurarse da morte dos monarcas, aos que non lograban atopar.^[23] Os oficiais atoparon finalmente a cámara segreda onde se escondían Alexandre e Draga, que a abandonaron tras serlles garantida a súa seguridade; inmediatamente, os conspiradores dispararon contra eles.^[24] Ademais dos monarcas, durante o golpe morreron o primeiro ministro, o ministro da Guerra e os irmáns da raíña.^[24] Inmediatamente nomeouse un novo Goberno provisional e Pedro Karađorđević foi chamado para ocupar o trono vacante.^[25]

O golpe de Estado e o asasinato dos soberanos non foi unha revolución, xa que non mudou o poder político nin a orde social, senón un cambio de dinastía —a Obrenović extinguiuse— e de goberno, así como de política internacional: o novo réxime achegouse a Rusia e creceu a hostilidade cara a Austria-Hungría, da que ata o momento Serbia dependera política e economicamente.^[26]

1. ↑ "Historia" (en castelán). Organización Nacional de Turismo de Serbia. Consultado o 27 de xullo de 2019. 
2. ↑ Vucinich 1954, p. 1.
3. ↑ ^{3,0 3,1} Dragnich 1978, p. 81.
4. ↑ Dragnich 1978, p. 87-88.
5. ↑ Dragnich 1978, p. 88.
6. ↑ Vucinich 1954, p. 2.
7. ↑ Vucinich 1954, p. 7.
8. ↑ Vucinich 1954, p. 9.
9. ↑ Vucinich 1954, p. 12.
10. ↑ Vucinich 1954, p. 14-15.
11. ↑ ^{11,0 11,1} Vucinich 1954, p. 19.
12. ↑ Vucinich 1954, p. 20.
13. ↑ Vucinich 1954, p. 21.
14. ↑ Vucinich 1954, p. 21-22.
15. ↑ Vucinich 1954, p. 22.
16. ↑ ^{16,0 16,1} Vucinich 1954, p. 23.
17. ↑ ^{17,0 17,1} Vucinich 1954, p. 24.
18. ↑ ^{18,0 18,1} Vucinich 1954, p. 232.
19. ↑ Vucinich 2006, p. 232.
20. ↑ Dragnich 1978, p. 93.
21. ↑ Vucinich 1954, p. 55.
22. ↑ Vucinich 1954, p. 56.
23. ↑ Vucinich 1954, p. 57.
24. ↑ ^{24,0 24,1} Vucinich 1954, p. 58.
25. ↑ Vucinich 1954, p. 60 y 232.
26. ↑ Vucinich 1954, p. 232-233.

Erro no código da cita: As etiquetas <ref> existen para un grupo chamado "lower-alpha", pero non se atopou a etiqueta <references group="lower-alpha"/> correspondente